آشنایی با آداب و رسوم چهارشنبه سوری در قم

همشهری آنلاین: درگذشته مراسم چهارشنبه سوری در استان قم به این شکل برگزار می‌شد که در غروب این روز مردم مقداری هیزم جمع می‌کردند و در محله‌ها، کوچه‌ها یا در باغ‌ها به صورت کپه کپه آتش روشن می‌کردند و به شادی مشغول می‌شدند و از روی آتش می‌پریدند. البته مردم این استان رسم‌های دیگری را نیز در  این شب برگزار می‌کردند.

دستمال اندازون

معمولا در روستاهای قم مراسم دستمال اندازون نیز دراین شب برگزار می‌شد؛ به این شیوه  که افرادی به درخانه‌های اهالی محل می‌رفتند و دستمالی را به طرف آن خانه پرتاب می‌کردند یا از دریچه تهویه خانه آن را به پایین می‌انداختند و صاحب خانه نیز چیزهایی درون دستمال می‌گذاشت که  شامل تخم‌مرغ پخته، آجیل، شیرینی، پول و بنشن بود.

قاشق‌زنی

قاشق‌زنی هم از رسم‌های قدیمی ویژه شب چهارشنبه‌سوری در قم بود. در این رسم  افرادی به ویژه  خصوص دختران، صورت خود را می‌پوشانند و به در منازل می‌رفتند و با قاشق به کاسه و ظرفی که در دست داشتند می‌کوبیدند و طلب هدیه می‌کردند و صاحب خانه نیز هر چه در توان داشت ازقبیل پول، بنشن، آجیل، نقل و نبات در ظرف آنها می‌گذاشت.

پختن آش ابودردا

قمی ‌ها رسم دیگری نیز داشتند که نشانه مهربانی آنها بود. در فردای چهارشنبه سوری از بنشنی که در مراسم دستمال اندازون و یا قاشق‌زنی به دست می‌آورند و همچنین از پول جمع شده در این رسم‌ها، دیگر وسایل پختن آش را تهیه می‌کردند. این آش به «ابودردا» معروف است. بعد از پایان کار پختن آش، آن را درون پیاله‌هایی می‌ریختند و به خانه‌هایی که بیمار داشتند می‌فرستادند تا بیماران با خوردن آن آش شفا یابند.

فالگوش ایستادن

فالگوش ایستادن نیز از دیگر رسوم شب چهارشنبه‌سوری در قم بود که در این شب حاجت مندان به خصوص دختران دم بخت به شکل ناشناس، سر کوچه‌ها یا چهارراه‌ها می‌ایستادند و به صحبت‌های عابران گوش می‌دادند و اولین سخن اولین رهگذر را به نیت خود تعبیر می کردند.

مهره به آب انداختن

مهره به آب انداختن از دیگر رسوم مردم روستاهای قم در شب چهارشنبه سوری بود. این برنامه هم به این شکل اجرا می‌شد که اهل خانه دور هم جمع می‌شدند و کوزه‌ای را آب می‌کردند و هر کس مهره مشخصی را برای خود به درون کوزه می‌انداخت و آن وقت بزرگ‌تر خانواده دیوان حافظ را باز می‌کرد و غزلی از آن را برای تفال می‌خواند. حین خواندن شعر از یک کودک می‌خواستند دست در کوزه ببرد و مهره‌ای را بیرون بیاورد، مهره متعلق به هر کس بود فال آن غزل نصیب او می‌شد. این برنامه تا بیرون آوردن آخرین مهره ادامه داشت.

کوزه شکستن

کوزه شکستن هم از آیین‌های ویژه شب چهارشنبه سوری در قم بود. در روستاهای استان این رسم به این شکل برگزار می‌شد که در  غروب  چند سکه را در کوزه آب ندیده می‌گذاشتنند و کوزه را از پشت بام به کوچه پرتاب می‌کردند تا بشکند.